Teknolojinin gelişmesi üretim ve yönetim alanlarında maliyet kritik sistemlerin oluşmasını sağladı. Her verinin istatistik metodlarıyla izlenmeye başlanması sonucu bugün dünya artık farklı bir noktada. Lojistiğin dağıtımı ve e-ticarette stok yönetimi de en önemli hususlardan diyebiliriz.  Stok yönetimini detaylı olarak ele almaya çalışacağız yazımızda.

Stok yönetimi, sektörün sezonsal ivmelerini bilmenin yanı sıra makro ekonomik dengelere de hakim olmak ile ilgili aslında çünkü farklı zamanlarda maliyet dengesizliği oluştuğunda  ciddi problemler olabilir. Öte yandan, e-ticarette anlık bir satış dalgasına yakalanmak markanızı ciddi sıkıntıya sokabilir.

Derinlere inmeden önce e-ticaret stok yönetimi alanında en önemli konunun satışta görünen bir ürünün stokta olması ve hızla müşteriye ulaştırılmak üzere lojistik operasyona teslim edilmesidir. Dolayısıyla, pek çok farklı platformda satış yapan markaların özellikle tek panel üzerinden yönetim yapması gerekir.  Panel üzerinden en basit haliyle barkod sistemi ile tüm depo koşullarına hakim olunabilir. Kritik seviyeye inen ürünlerden haberdar olunması, bildirimler alınması gibi farklı konular da elbette bahsedilmesi gereken hususlar… Peki detaylarda neler var?

  • Ürünleri Tedarik Etme
  • Sipariş Takibi
  • ABC Analizi
  • FIFO/LIFO Yöntemleri

E-Ticaret Stok Yönetiminde Ürünleri Tedarik Etme

Kontrolsüz bir tedarik zinciri e-ticaret stok yönetiminde felaketlere sebep olabilir. Maliyet bakımından sorunlar oluştururken, ürün stoğunun durum bilgisi tamamen kayıp hale gelebilir. İadede olan ürünler, lojistik ağında yani hali hazırda transfer edilen ürünler, deponuzda ve mağazanızda bulunan ürünler doğru şekilde sisteme işlenmezse “stok tükendi” bilgisi yada çeşitli uyarılar sonucu müşteri yada siz durumdan hoşnutsuz hale gelebilirsiniz. Öte yandan, ekonominin dalgalı olduğu yada niş ürünün tedarik edildiği zamanlarda bir tedarikçi ile hareket etmek maliyet, zaman ve ürün adeti bakımından sorunlar oluşturacaktır.

Sipariş Takibi

Siparişlerin zamanı, sayısı, özel gün takibi sizin için en önemli maddelerden biri. Niş bir ürünün aniden tükenmesi sonucu yeni siparişlerin alınamaması özel kitlenin rakiplere kaçmasına neden olabilir. Mevsimsel döngüleri ve major etkenleri iyi hesaplamalı sirkülasyon yaratan ürünler yanında az bulunan ancak satış getiren ürünleri de takip etmelisiniz.

“e-ticaret stok yönetiminde ürün takibi ve sipariş takibinde yaşanacak aksaklıkları emniyet stoğu engelleyebilir.”

ABC Analizi

Ürünleri ister fiziksel mağazalarımızda ister online mağazalarımızda satalım pekçok kez AB testi gibi çok kullanılan testleri uygularız. Bu testler özellikle kullanıcıların aksiyonlarına yönelik yapılan kârı maksimize etmeyi amaçlayan testlerdir. İşte ABC testi de bu minvalde özel bir testtir. 80/20 prensibine dayanır. Genel itibarıyla cironuzun %80’i ürün gamınızın %20’sinden geliyor diye düşünülür.  O halde buradaki hacmi en doğru şekilde keşfetmek için bir ABC testi uygulayabilirsiniz. ABC Testi, Müşteri taleplerinin miktar karakteristiğine göre gruplandırılmasını amaçlar.  Ürünler talep miktarına göre A, B, C olarak sıralanır. Detaylı bilgi için: ABC Analizi

A: Toplam talebin yaklaşık %80’ini oluşturmalarına rağmen ürün gamınızın %20’sini kapsayan ürünlerdir.
B: A grubunun ardından toplam talebin yaklaşık %20’sini oluşturan ürünlerdir. Ürün gamının ise yaklaşık %20-30’unu oluştururlar.
C: Toplam ürün gamının %50-70’lik kısmını kapsar. Talebin Çok az kısmını karşılarlar.

Pareto analinize göre oluşturulan ABC analizi hangi ürünlere yoğunlaşılması ve stok yönetimi yapılması gerektiğini göstermesinin yanında üretimin ve pazarlama faliyetlerinin de nereye yönelik yapılması gerektiği hakkında fikir verir. Satış dengesizliklerinden yararlanarak, doğruyu bulma yöntemi olarak özetlenebilir.

A Grubu Ürünler:

Sıkı envanter kontrolüne tabii tutulur ve stok açısından son derece güvendedirler.
Bu ürünler, geleceğe yönelik satış hedefleri en iyi hesaplanmış ürünlerdir.
Sirkülasyonu yüksek ve sürekli sipariş alan ürünlerdir.

B Grubu Ürünler:

Bu ürünler ara ürünlerdir, A grubu kadar sıkı kontrol altında olmasalar da C ürünlerine göre daha değerlidirler ve A grubuna geçiş ihtimalleri söz konusudur. Ancak C kategorisine düşmeleri de söz konusu olabilir.

C Grubu Ürünler:

Ürün gamının çoğunluğunu oluşturmalarına rağmen sirkülasyonu düşüktür bu nedenle yalnızca B ve A grubuna yönelme ihtimali olanların dikkatle izlenmesi gerekir.

ABC Methodu Faydaları

ABC Methodu; e-ticaret stok yönetimi ve aslında tüm tedarik zinciri ihtiyaçlarında kullanılan bir yöntemdir.

1- Daha önce de belirtiğimiz gibi stok alanındaki yönetimin doğru yönlendirilmesini sağlar ve maliyet kritik sonuçlar verir.

2- Optimum stok level’larının bulunmasını ve sipariş gelen ürünün satışının artırılmasına yardımcı olur.

ABC Methodu Eksik Yönler

1- Yöntem nicelik bakımından bir analiz sunduğu için işletmeniz için farklı niteliksel olguları kaçırabilir. Bu nedenle yorumlar, dikkatle yapılmalıdır.

2- Analizin çalışması için hali hazırda iyi bir envanter bilgisi gerekmektedir. Aksi halde yanlış sonuçlar verebilir.

FIFO/LIFO Yöntemleri

First in First Out (İlk giren ilk çıkar) ve Last in First Out (Son giren ilk çıkar) yöntemleri e-ticaret stok yönetiminde farklı yerlere sahiptir.

İlk Giren ilk çıkar (FIFO): Son kullanma tarihli yada trend olan ürünler bu kategoride değerlendirilebilir. Aslında bu yöntem çok sık kullanılır.

Son Gelen İlk Çıkar (LIFO): Yüksek maliyetli, düşük marjlı ürünler için geçerli bir yöntem olabilir. Özellikle enflastyonist dönemlerde tercih edilebilir.

Stok Yönetimi konusunu günümüz şartlarını düşünerek e-ticarette stok yönetimi olarak ele alsak da Doğuş olarak tüm projelerinizde tasarım aşamasından son noktaya kadar yanınızdayız. Zayıf akım çözümlerinden (yangın algılama, cctv gibi), veri merkezi, it odası çözümlerinize, akıllı bina otomasyonlarından, aktif network çözümlerine kadar tüm projelerinizle ilgili sorularınızı iletebilirsiniz.